فساد در فوتبال از نگاه مجلس

فساد در فوتبال از نگاه مجلس

گزارش «اعتماد» از ممنوع الکارهای فوتبال ایران دو عضو کمیته اخلاق، سه سرپرست وچند مربی منشوری شدند
فدراسیون تکذیب می کند: لیست جداگانه منشوری ها در مجلس

نویسنده: حسین قهار

     علی کفاشیان با تشکیل کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال برای خودش «دردسر» درست کرد. شاید اگر اتاق قدرت در این مجموعه تصمیم به «حذف» یک «دشمن» را نداشت، امروز این کمیته قدرت اجرایی بیشتری در فوتبال ایران داشت: کمیته یی که باب میل سردمداران فوتبال ایران کار می کند و سنگ بنایش را از همان ابتدا «کج» گذاشتند!فصل نقل و انتقالات تابستانی به پایان رسید. امسال بر خلاف سال های گذشته خبرهای زیادی درباره ممنوع الفعالیت بودن مربیان و مدیران مختلف در رسانه ها منتشر نشد. شاید دلیلش تکذیبیه های مختلف رییس کمیته اخلاق و صدالبته رییس فدراسیون فوتبال بود. در واقع علی کفاشیان و علی اکبر محمدزاده در شرایطی اعلام کرده اند که در سال جاری مربی یا مدیر منشوری نخواهیم داشت که شواهد و قرائن نشان می دهد این طور نیست و تعداد زیادی از مربیان و مدیران مختلف اجازه حضور در باشگاه ها را پیدا نکردند!رسایی یکی از اعضای کمیسیون نود مجلس شورای اسلامی درباره اظهارات علی کفاشیان و همکارانش در فدراسیون فوتبال حرف جالبی می زند: «علی کفاشیان و دوستانش در فدراسیون فوتبال تنها کسانی اند که معتقد هستند در فوتبال ایران فساد وجود ندارد. در حالی که به خاطر ضعف مدیریت همین آقای کفاشیان خیلی ها در همان فدراسیون فوتبال سوءاستفاده می کنند و عامل فساد در فوتبال ایران هستند. وگرنه مجلس شورای اسلامی در طول رسیدگی به پرونده فساد در فوتبال ایران به مستندات بسیار محکمی درباره تخلفات افراد بسیاری زیادی رسیده است. به همین دلیل خیلی ها هستند که باید از این فوتبال بروند...»گفته می شود در جریان برخی مذاکرات بین نمایندگان ملت و مقامات ارشد وزارت ورزش و جوانان هم تاکنون درباره موضوع تغییروتحولات در مهم ترین فدراسیون ورزشی کشور، بحث های مختلفی انجام شده است و نتیجه تمام این نشست ها یک صورتجلسه «شفاهی» بوده است! اینکه «علی کفاشیان باید از کار برکنار شود!»در واقع مدیران وزارت ورزش و جوانان و مجلسی ها معتقد هستند که بسیاری از مشکلات چند سال اخیر فوتبال ایران به خاطر ضعف مدیریت کفاشیان به وجود آمده است و به همین دلیل است که آنها به دنبال راهی هستند که مقدمات جدایی مرد خنده رو را از فوتبال فراهم کنند. به هر حال مجلسی ها مدت هاست که معتقدند مدیران منشوری در فدراسیون فوتبال هم حضور دارند و باید ریشه فساد از مدیریت این مجموعه زده شود! شاید به همین دلیل است که شایعاتی به گوش می رسد که به زودی تعداد زیادی از مدیران فدراسیون فوتبال به خاطر منشوری شدن از کار باید برکنار شوند: شایعه یی که از قبل از جام جهانی هم شنیده شده بود. البته در این بین واکنش علی کفاشیان به اعتراضات و مصاحبه های نمایندگان مجلس هم در نوع خودش جالب توجه است. او در مصاحبه یی درباره وجود فساد در فوتبال ایران و صحبت های اعضای کمیسیون اصل نود گفته بود:  ن«کدام فساد؟ به من نشان بدهید. در هر جایی فساد ممکن است وجود داشته باشد. اما این همه مدت است که دارند فریاد می زنند که فساد وجود دارد. این فساد را نشان بدهند که ما هم ببینیم!مایندگان مجلس که چیزی از فوتبال نمی فهمند و کل فوتبال ایران را در فدراسیون فوتبال می بینند. به همین دلیل است که همه اش می گویند فساد در فدراسیون وجود دارد...»به نظر می رسد این داستان ها سری دراز داشته باشد. مدیران فدراسیون فوتبال داشتن فرد منشوری را در فوتبال ایران تکذیب می کنند اما منتقدانشان می گویند اصل افراد منشوری در فدراسیون فوتبال دارند فعالیت می کنند. داستان مربیان و مدیران هم به همین شکل است. به نظر می رسد  از همان وقتی که کمیته اخلاق تشکیل شد تا روزی که مدیران فدراسیون فوتبال اعضای آن را مشخص کردند، مشخص بود که با وجود این مساله که گفته شده است امسال در فوتبال ایران فرد منشوری نداریم شنیده می شود در جریان فصل نقل و انتقالات تابستانی، تعداد قابل توجهی از افراد مختلف توسط مراجع ذی صلاح ممنوع الفعالیت شده اند! در این بین نام چند مربی مشهور هم به چشم می خورد که قرار گرفتن نام شان در بین منشوری ها همین امسال اتفاق افتاده است! یکی از همین مربیان منشوری در فصل نقل و انتقالات تا آستانه عقد قرارداد با دو باشگاه لیگ برتری هم پیش رفت اما در دقیقه نود از عقد قرارداد جلوگیری شد. تمام این کارها با دخالت مستقیم مراجع ذی صلاح صورت گرفت، چرا که کمیته نظارت و بازرسی سازمان لیگ برتر رسما به باشگاه ها تاکید کرده بود که قبل از عقد قرارداد با هر بازیکن، شروع همکاری با هر مدیرعامل و دادن ابلاغیه به هر مدیری برای سرپرستی تیم ها، درباره تک به تک نفرات از سازمان لیگ و مراجع ذی صلاح استعلام صورت بگیرد. به همین دلیل است که شنیده می شود در طول فصل نقل و انتقالات مسوولان رسما با فعالیت دو مدیرعامل، سه سرپرست و تعدادی از مربیان در باشگاه ها مخالفت کرده اند. در واقع جواب استعلام این افراد به دلایل مختلف از سوی مراجع امنیتی منفی اعلام شده است و به همین دلیل باشگاه نتوانسته اند قراردادی با آنها امضا کنند. در چنین شرایطی مدیران فدراسیون فوتبال همچنان بر طبل نداشتن مربی منشوری می کوبند. نکته قابل توجه شاید اینجا است که آنها هم با این حرف ها خودشان را از جنجال ها دور می کنند و رسیدگی به پرونده افرادی که مورد دارند را به مراجع ذی صلاح سپرده اند!
    

 یاداشت

فدراسیون فوتبال چه چیزی را منکر نمی شود وقتی آدمهای بی سواد و بی تخصص در فوتبال کشور و حتی مدیریت های ورزشی رسوخ کنند معلومه  آقای کفاشیان با خنده های ملیح همه را به تمسخر بگیرد و منکر منشوری شدن بعضی ها بشود و حتی منکر موضوع پیراهن تیم ملی و یا رفتن کی روش وهکذا .داستان دنباله دار فساد در فوتبال کشورمان که اقای مایلی کهن کشفش کرد و کفاشیان انکارش هنوز ادامه دارد و معلوم نیست قرار است به واسطه آدمهای بی ریشه در ورزش و فدراسیون و یا بخشی از مجموعه ورزشی کشور چه اتفاقی رخ بدهد باید قبول کنیم فساد در ارکان فوتبال ما ریشه دوانده ،نه تنها در فدراسیون فوتبال بلکه در مدیریت باشگاههای کشورمان فراگیر شده ، لازم است اقای روحانی با تیمی که آورده در ورزش با آن مقابله کند وگرنه همچنان ما شاهد این روند خواهیم بود. 

انسانیت و شاملو درکنار هم

انسانیت و شاملو درکنار هم

ادب و هنر 
شاملو کنار انسان ایستاد
گزارش-گفت وگویی از دیدار با «مسعود خیام» به بهانه چاپ کتاب «احمد شاملو، عکس فوری»

نویسنده: سید فرزام حسینی

«اینکه من چطور با شاملو آشنا شدم مهم نیست، امروز من حرف هایی دارم، روی سخنم به جوانان است، آنان که شاملو را دوست دارند، 14 سال از دوم مردادی که شاملو از میان ما رفت، گذشته است. فکر می کنم کم کم وقت آن رسیده که سعی کنیم به شاملو نزدیک تر شویم، او را بیشتر بشناسیم
     در یک بعدازظهر گرم تابستانی به خانه باغی در «قیطریه»، رفتم. خانه یی بزرگ با فضایی کلاسیک، دیوارها پر از نقاشی و جابه جا مجسمه روی پله ها و راهروها. می خواهم پای صحبت مردی بنشینم که با احمد شاملو روزها و شب های زیادی را گذرانده اما کمتر درباره اش حرف زده، می روم تا از شاملو بگوید، پیش از این و برای نخستین بار با اسم «مسعود خیام» لابه لای صفحات مجله «گیله وا هنر و اندیشه» برخورد داشتم، چیزی حدود شش سال قبل.
    ویژه نامه یی بود به یاد «نصرت رحمانی» که البته من در آن شماره دستپخت روزنامه نگار درگذشته «محمد تقی صالح پور» را چند سالی پس از انتشارش می خواندم. خیام در آن شماره یادداشتی نوشته بود درباره نصرت و از خاطره ها گفته بود و از شعر شاعر کوچه. نثر دلنشینی داشت، بعد از آن چند جایی یادداشت هایی خواندم به مناسبت هایی از همین اسم. اما همیشه با خودم فکر می کردم این اسم شاید مستعار باشد، از بس که در مراسمی حاضر نمی شد و چندان کسی سراغی ازش نداشت. مساله یی که پیش از آغاز گفت وگو با آقای مسعود خیام در میان گذاشتم و خنده یی تحویل گرفتم: «زیاد در جمع های ادبی حاضر نمی شوم، اهل خودنمایی هم نیستم، شاید علتش این بوده که فکر کرده یی نام من مستعار است.»
    اما برای این دیدار و گفت وگو جز سالگرد شاملو، بهانه یی هم مهیا بود: «شاملو، عکس فوری»: کتاب تازه یی که آقای منتقد از داشته ها و نوشته های چندین ساله اش درباره احمد شاملو گردآوری کرده است. صحبت از شاعری است که حافظه شعر و ادبیات معاصر فارسی پر از کلمات او است. هر که برود و بیاید، یاد«الف. بامداد» از شعر ما و خاطره ها پاک نخواهد شد، اثرگذاری شاملو قابل فراموشی نیست. رکورد را روشن می کنم، پیش از آنکه بپرسم، خودش شروع می کند: «اینکه من چطور با شاملو آشنا شدم مهم نیست، امروز من حرف هایی دارم، روی سخنم به جوانان است، آنان که شاملو را دوست دارند، 14 سال از دوم مردادی که شاملو از میان ما رفت، گذشته است. فکر می کنم کم کم وقت آن رسیده که سعی کنیم به شاملو نزدیک تر شویم، او را بیشتر بشناسیم. از اینکه باید قدرشان را دانست و در عین حال از شناخت شان پرهیز نکرد: «شاعر بزرگی به نام گوته داریم، او خاکسار حافظ بود، کنار رود «راین» برای خودش حافظیه یی درست کرد و دیوان شرقی را نوشت اما با این همه وجود چه شد؟ آیا چیزی به حافظ اضافه کرد؟ نه، او هرچه کرد افزودن به اعتبار خودش بود، ارزش حافظ سر جای خودش باقی ماند. از سویی دیگر تاریخدان بزرگی داریم به نام «احمد کسروی»، کتاب های بی نظیر تاریخی نوشته است، ایشان درباره حافظ بد گفت، کتاب نوشت و کار بزرگ حافظ را انکار کرد، اما چه شد؟ باز هم چیزی از شان و جایگاه شعری حافظ کم نشد. حافظ
    سر جای خودش ایستاده است». مکث می کند و دوباره ادامه می دهد: «بعضی از آدم ها از عرصه عبور کرده اند، ما هرچه درباره شان بگوییم جایگاه شان تغییر نمی کند، ما فقط می توانیم در راه شناخت بیشتر آنها قدم برداریم و در واقع به خودمان کمک کنیم.»
    اینها مقدمه چینی بود تا برسد به بحث اصلی گفت وگو: به احمد شاملو: «او کارهای زیادی کرده، در هر کاری سرک کشیده، خدمت کرده، اما مهم ترین حوزه کاری شاملو، شعر است، کار شاملو در شعر، کارستان است. در کلماتی که ما در زبان فارسی به کار می بریم، کلماتی که به طور متوسط چهارحرفی هستند، الحانی و اصواتی وجود دارد و می شود از اینها بهره برد و با اینها کار شاعرانه انجام داد، شاملو این لحن و صوت را پیدا کرد و به نحو احسن به نفع شعر از آنها بهره برد». بی درنگ ادامه می دهد: «شعر دو همسایه دارد: یکی نقاشی و دیگری موسیقی. اصولادر هر شعری اگر تصویر و لحن نداشته باشیم، اگر وزن نداشته باشیم، شعر کم می آورد. شاملو اما به این نتیجه رسید که در شعر فارسی می توان از صدای درونی کلمات بهره برد و امکان های جدیدی از شعر فارسی را به نمایش گذاشت، مثال هایی از این دست را من در این کتاب آورده ام.»
    در ادامه وقتی خیام از سواد و گستردگی دانش شاملو حرف می زند، به وجد می آید، این را می شود از بالاو پایین شدن صدایش فهمید: «شاملو مطالعات و درک گسترده یی داشت، از هر چیزی که فکرش را بکنید، متون کلاسیک فارسی، کتاب های فاخر، موسیقی و... از اینها استفاده می کرد تا کارش را پیش ببرد. البته نباید اشتباه کرد، شاعر را فیلسوف در نظر نگیریم. از اشتباهات ما این است که یک نفر تا معروف می شود انتظار داریم همه کاری را بداند. در قدیم، شاعران می توانستند در علوم دیگری هم تخصص داشته باشند و به اصطلاح حکیم باشند اما امروز دیگر آن طور نیست، هر کدام از این شعبه ها خودش اقیانوسی است. در این میان شاعر زبان اجتماع است. حرف جامعه را می زند، این حرف می تواند مقداری از خوانده ها و مقداری هم از تفکرش باشد. شاعر باید جامعه خودش را به بهترین نحو ممکن به نمایش بگذارد.»
    دوباره برمی گردیم به احمد شاملو و جنبه هایی از زندگی او را مرور می کنیم: «ما نه شاملو را ستایش می کنیم و نه نکوهش. می خواهیم به شاملو نزدیک شویم تا بدانیم چطور زندگی کرده که این همه بر ادبیات ما تاثیر گذاشته است. خانواده شاملو، خانواده یی نظامی بود، خانواده یی که تا حدودی باورهای مذهبی و سنتی هم داشتند اما شاملو که سنش بالاتر می رود، اتفاق دیگری می افتد: در آن دوره ما دشمنی داشتیم یا فرض می کردیم داریم که ترکیبی از انگلیس و روس بود. اینها دشمنان ما بودند، این وسط هیتلر آلمانی پیدا می شود که با این دو کشور می جنگد، یعنی دشمن دشمن ما است، پس با ما دوست می شود و ما دوستش داریم، شاملو با پدرش جذب اینها شد و به همین واسطه هم دستگیر می شود و چند صباحی در زندان متفقین به سر می برد. خودش می گفت که در خیال شان می خواستند با تفنگ حسن موسی که وجود خارجی هم نداشت، روبه روی متفقین بایستند.»
    خیام از این خاطره شاملو خنده اش می گیرد، ادامه می دهد: «بعد از آن زندان، توده یی می شود و باز هم پس از مدتی در واقع پس از 28 مرداد، به جرم توده یی بودن به زندان می افتد. اما این بار که از زندان خارج می شود، مطالعه را آغاز می کند و در ادامه ما با یک چپ مترقی روبه رو هستیم. دیگر توده یی نیست، اما اندیشه چپ دارد. اما این بار هم طولی نمی کشد که تغییر عقیده می دهد و پس از مدتی می بیند این نوع از تفکر هم جوابگو نیست و مهم ترین دستاورد بشری را آنارشیسم می داند. خلاصه اینکه تغییر زیاد می کند، روح ناآرامی دارد اما در نهایت به انسان می رسد. انسان گرا می شود، همه آدم های بزرگ کنار انسان می ایستند، انسان بدون صورت، نه یک شخص به خصوص. فارغ از تمام ایسم ها به کار اصلی خودش می پردازد.»
    می پرسم: «چند جایی خواندم که شاملو گفته بود دوست داشت موسیقیدان شود، موسیقی را ترجیح می داده انگار به ادبیات، این طور بوده؟» خیام لبخندی می زند و پاسخ می دهد: «بله و خیر. شاملو موسیقی را بسیار دوست می داشت، بله. موسیقی برای شاملو فقط موسیقی کلاسیک غربی بود، حدودا از باخ شروع می شد و تقریبا تا راول می رسید. این دوره را دوست داشت، بتهوون دائما با شاملو بود اما با سایر انواع موسیقی جفت و جور نمی شد. خیلی سعی کردم موسیقی الکترونیک را به شاملو بشناسانم اما افاقه نکرد. اما خیر، از این جهت که شاملو در زمینه های فراوانی استعداد داشت، این اواخر به من گفت که من نوشتم که اگر شاعر نمی شدم، دوست داشتم موسیقیدان شوم، ولی الان که فکر می کنم می بینم دلم می خواستم بروم در علم و فیزیکدان شوم!»
    می خندد و ادامه می دهد: «یک بار برای شاملو همزمانی را در نظریه نسبیت توضیح می دادم که چطور اطلاعات از ستاره ها منتقل می شود. یک دفعه شاملو کاغذی برداشت و یک مثلث روی آن رسم کرد و من دیدم به قدری درست و زیبا متوجه مساله شده است که من تعجب کردم، کسی که هیچ زمینه علمی ندارد چطور ممکن است به این راحتی متوجه یک نظریه علمی شود.»
    مساله یی را به یاد می آورد و نقبی می زند به گذشته، به دوره یی که شاملو سردبیر
    «کتاب هفته» بوده: «شاملو البته در دوره یی که در کتاب هفته سردبیر بود، با هشترودی کار می کرد، اینها بحث های علمی داشتند، کارهای مهم علمی را چاپ کردند، از مهم ترین شان ترجمه نظریه بیگ بنگ-انفجار بزرگ- به فارسی در آن مجله بود.»
    برمی گردد به شعر شاملو، برای حرف هایش دلیل می آورد: «ببینید چه می گوید:
    «و خورشیدی از اعماق/ کهکشان های خاکستر شده را روشن می کند...» این شعر ما به ازای خارجی دارد، اصلادر آسمان دقیقا همین مساله را داریم. یا در جایی دیگر بدون اینکه حتی بداند موضوع از چه قرار است می گوید: «... نه در رفتن حرکتی بود/ نه در ماندن سکونی...». این هم مابه ازای بیرونی دارد، در «لبه افق اتفاق» در رفتن حرکت نیست و در ماندن هم سکون نیست. این بحث فیزیکی است. دانش می خواهد اما جان شاملو شیفته بود. گیتاری را در نظر بگیرید که خوب کوک شده و گوشه یی قرار گرفته است، با کوچک ترین نسیم این گیتار به صدا در می آید، اگر پروانه روی این بنشیند، صدا می کند. شاملو هم جان حساسی داشت و خودش را مدام به روز می کرد. با علم، با همه چیز.»
    دوباره برمی گردد به سوال من: «اگر می رفت پیانیست می شد و امروز شاملوی پیانیست را داشتیم، در مصاحبه یی از او می خواندیم که می گفت دلش می خواست شاعر شود، و در اواخر هم دوباره نظرش را عوض می کرد، یعنی کسی که این طور چند وجهی است، مدام دلش می خواهد در هر کاری سرک بکشد و یگانه شود.»
    لحظه یی درنگ می کند و دوباره با صدایی زیرتر ادامه می دهد: «اواخر عمر مریض شده بود و رگ های گردنش اذیتش می کردند. پزشکانی مدام با او در تماس بودند و از او مراقبت می کردند. همان پزشکان بعدا به ما گفتند که مغز شاملو تا آخر عمر یک مغز جان دار و درست و حسابی بود، در واقع امکانات بیولوژیکش زیاد بود و همین مساله به او امکان می داد در زمینه های فراوان کار کند.»
    خاطره یی از ذهنش می گذرد و به خنده می افتد: «شاملو صدای عجیبی و حیرت آوری داشت. جایی بودیم و بهنود می گفت که شاملو اگر هیچ کدام اینهایی که هست هم نبود، اگر فقط لبوفروشی می کرد و می ایستاد سر پل با این صدا می گفت: ای لبو می فروشیم! همه را جمع می کرد که لبو بخورند. صدا درجه یک، دقت بی نظیر، حس و حال عجیب، خب اینها همه با هم می شود احمد شاملو.»
    
    گفت وگو را می کشانم به موضوع
    جنجال برانگیز مواجهه احمد شاملو با موسیقی ایرانی، تنفری که همیشه از این موسیقی داشت و اعلام می کرد و منجر به بحث های زیادی شده بود، از جمله نامه جنجالی که مرحوم «محمدرضا لطفی» در سال های دهه 70 خطاب به شاملو در همین رابطه نوشت. از ریشه این تنفر می پرسم و خیام خنده یی سر می دهد و در جواب می گوید: «تازه داشت موسیقی در کشور ما سر و کله اش پیدا می شد، رادیو داشت جان می گرفت، اما برخورد جامعه با موسیقی خیلی برخورد دیمی و فله یی بود. هیچ وقت درست و درمان با موسیقی برخورد نشد. ما در موسیقی مان آهنگ های فاخری داریم مانند الهه ناز غلامحسین بنان با آن صدای مخملی اما هیچ وقت کسی نیامد صحبت کند که الهه ناز بنان چرا موسیقی خوبی است و چرا اینقدر به دل می نشیند. یا فرض کنید آن ملودی شکوهمند دیلمان. هیچ کسی نمی آید صحبت کند که موضوع از چه قرار است. بنابراین موسیقی ایرانی مثل علفزاری بود که همه چیز در آن روییده و یکی، دو گل هم این طرف و آن طرفش بود. سلیقه ها را خراب می کرد، برخوردها درست نبود. ولی برعکس، موسیقی کلاسیک سر و ته اش معلوم است. حرف حسابش را می دانیم، اینکه از کجا شروع می شود و چطور ادامه پیدا می کند. وقتی گوش کنی و عادت کنی، می بینی که با یک دنیای بزرگ سر و کار داری. این طور نیست که بر اثر هوس شاملو از موسیقی کلاسیک خوش اش آمده باشد و بر اثر بغض از موسیقی ایرانی بدش بیاید. جامعه اساسا با موسیقی بد رفتار بود، هنوز هم بدرفتار است. در نتیجه موسیقی آن موقع و همین الان فله یی بیرون می ریزد. برخورد ما با موسیقی خیلی بد بود و ظلم کردیم. خیلی ها سراغ موسیقی ایرانی نمی رفتند.»
    گریزی هم می زنم به موسیقی پاپ فارسی و برخورد شاملو با آن. از اجرای «فرهاد مهراد» از شعرهای شاملو می پرسم و اینکه نظر شاملو درباره آن چه بود: «شاملو این طور نبود که هر نوع موسیقی ایرانی را از بیخ قبول نداشته باشد و رد بکند. «بابک بیات» و «فریدون شهبازیان» روی شعرهایش کار کردند، اینها را نه تنها بدش نمی آید بلکه یک جورهایی با آنها هماهنگ بود. موسیقی وقتی درست کار انجام می دهد، آدم دوستش دارد. اگر شاملو وقت بیشتری می داشت و می شد کار موسیقیایی بکند، مطمئنا خودش جزو پالایشگران موسیقی ایرانی می شد.»
    می گویم شاملو این موسیقی را در شعر خودش به کار برده و مصادره به مطلوب کرده، وزن عروضی را کنار گذاشته و از موسیقی درونی کلمات بهره برده و به شعر سپید رسیده است، خیام بی درنگ می خواند: «مرا تو بی سببی نیستی/ به راستی صلت کدام قصیده یی ای غزل!/ ستاره باران جواب کدام سلامی به آفتاب/ از دریچه تاریک... این موسیقی است. مگر چیست؟ کاری که شاملو می کند، موسیقی در آن هست و کار می کند، باید می دیدی که شاملو چگونه موسیقی گوش می کرد. او عاشقانه و افراطی موسیقی گوش می کرد و خیلی وقت ها مداد دستش می گرفت و ارکستر نامرئی را رهبری می کرد، موسیقی در جانش بود.»
    گفت وگو را می کشانم به دهه های 40 و 50 سال هایی که شاملو برای امرار معاش فیلمنامه می نویسد. به محض اینکه این مساله را طرح می کنم، خیام خنده یی سر می دهد و به سوالم گوش می کند. می گویم شاملو «گنج قارون» را نوشته، کاری که نسبتی با شاملو ندارد. با این همه در همان ژانری که می نویسد، گنج قارون بهترین نمونه دوره خودش می شود، خیام می گوید: «آفرین، دقیقا همین است، حرف مرا شما زدی. بعضی وقت ها غم نان نمی گذاشت دیگر، شاملو هم بلد نبود پول در بیاورد. یک بار با هم صحبت می کردیم به او گفتم چطور شما در آن دوره پول درنمی آوردی؟ گفت آخر این ناشران پول ما را می خوردند، گفتم در غیاب قانون درست و درمان حق مولف معلوم است که ناشران پول مولف را می خورند. به علاوه تیراژ هم که تکلیفش مشخص است، منظورم از این راه نیست. تا این را گفتم، اخم کرد و گفت پس بنده باید چی را می فروختم؟! گفتم لازم نبود چیزی بفروشی، مساله این بود که در زمینه ادبیات شما نوک پیکان هستی، شما اگر شروع می کردی به شاگرد گرفتن، جلوی خانه ات صف می بستند. یکدفعه باورت نمی شود، مثل اینکه کشف مهمی کرده باشد فریاد زد راست می گویی، من می توانستم درس بدهم! این را نمی دانست، نمی دانست که می تواند درس بدهد، با پول هم که رابطه عجیبی داشت، اصلانمی توانست پول را بشمارد. پس مجبور بود کارهایی را که بلد است انجام دهد. کتاب بنویسند، ترجمه کند، در مطبوعات باشد یا در سینما کار کند. در همان ژانر فیلمفارسی که می گویی خودش را جوری میزان می کرد که آن ژانر را دو قدم بیاورد بالاتر اما اینکه چرا این کار را کرد؟ خب غم نان داشت. باید می دیدی که یک شاعر متعهد که حاضر به تن دادن به سیستم پهلوی نیست، چقدر روزگار برایش سخت می شد، راهی نداشت، بالاخره برای سینما هم کار می کند، منتها کار تر و تمیز. »
    ادامه می دهد: «شاملو آدم ماخوذ به حیا و خجالتی بود، از یکسری کارهای خودش هم بدش می آمد، در حد تنفر. «... نه آبش دادم/ نه دعایی خواندم/ خنجر به گلوگاهش نهادم/ و او را در احتضاری طولانی کشتم...» سه کتاب خودش را نابود می کند، سه کتابی که پیش از «آهنگ های فراموش شده» نوشته بود. هیچ چیز از آنها باقی نگذاشت. شاملو از یکسری کارهای خودش دلخور بود، از اینکه مجبور شد در ژانر فیلمفارسی بنویسد. گاهی هم از دست دیگران دلگیر می شد. آدم در جمع خصوصی حرف هایی می زند که خب شاید نباید عمومی شوند اما این کار را با شاملو کردند و حرف هایی که نباید را منتشر کردند، سر آن قضیه موسیقی در دانشگاه ضبط صوت را روشن کردند، در حالی که شاملو خبر نداشت و نمی خواست آن اتفاق برایش بیفتد.»
    یک ساعتی می شود پای صحبت های خیام نشسته ام، کم کم گفت وگو را به پایان می برم. برمی گردم به آغاز دیدار، به حرفی که آقای خیام مطرح کرد: «شما خطاب به جوانان گفتید که شاملو را بی ستایش و نکوهش ببینند، لازمه این کار به نظرم روبه رو شدن با متن شاملو است، اینکه با شاملو به مثابه شعر و ادبیات برخورد کنیم. خب، سخت است، شاملو هنوز هم پس از مرگش سایه گسترده یی دارد، شما فکر می کنید این مساله چطور رخ خواهد داد؟» و مسعود خیام پاسخ داد: «اول بگویم قضیه چطور است: در قرن ششم، یک حافظ داریم و 10 هزار شاعر دیگر هم پخش هستند، حافظ مهم است ولی یکی از آنهاست. زمان می گذرد، الان که به آن عصر نگاه می کنیم، فقط حافظ مانده، او قله است. پس از سالیان، یک شاعر فقط می ماند. در بدن ما 100 هزار میلیارد سلول وجود دارد، اما یک زبان بیشتر نداریم. شاعر هم زبان جامعه است. جامعه ما هم جامعه بغرنجی بوده، در این جامعه یک شاعر پیدا می شود و فضا را جمع می بندد، شبیه به آرشیتکتی که یک نقشه بزرگ می کشد، قطعا به تکنسین هایی نیاز است که آن نقشه را اجرایی کنند و برای کارگر توضیح بدهند تا ساخته شود. ترجمان این مساله در ادبیات این است که ما منتقدان و شارحان زیادی نیاز داریم.
    تی. اس. الیوت کتاب سرزمین هرز را نوشت ولی صدها کتاب و مقاله راجع به این شاعر و این شعر نوشته شده است. متاسفانه در ایران، تکنسین ها غایب هستند. جامعه باید این پذیرایی را داشته باشد تا بتوان درباره شاملو نوشت.» پرسیدنی های من عجالتا تمام می شود و حرف های مسعود خیام هم. گرچه حدیث احمد شاملو مفصل است اما ترجیح می دهم دیگر نپرسم، به همین سوال و جواب هایی که بین مان رد و بدل شد بسنده می کنم. رکورد را خاموش می کنم و چند دقیقه یی خیام از شاملو خاطره می گوید، خاطره هایی که عمومی شدن شان موضوعیت ندارد. احمد شاملو مرد بزرگ ادبیات معاصر ما بود، کارهای بزرگی کرد، از کارنامه پر بار شعری اش، دست کم به تعداد انگشتان دو دست شعر خوب مانده و در حافظه جمعی ما ثبت شده است، ادبیات جهان را به ما شناسانده، بنیانگذار نوعی از ژورنالیسم ادبی بوده و... همین بهانه ها برای یادکرد از آن غول سپید زیبا، کافی نیست؟